(562) Rosyjski romans

Tytuł: Rosyjski romans
Autor: Meir Shalev
Wydawnictwo Marginesy
Stron 480

"W naszej wsi miłość, nienawiść i wzajemne porachunki są jak naczynie połączone [...] Naciskasz w jednym miejscu, a całe gówno i błoto wyłazi w drugim, a w końcu wszystko wraca do równowagi, wyrównuje się i uspokaja." 

Meir Shalev, "Rosyjski romans"

"Rosyjski romans" to powieść rzeka... nieśpieszna, spokojna, izraelska gawęda na temat ludzi, miejsc i życia. Meir Shalev stworzył historię, która nie porywa, ale ociepla blaskiem przedstawionych w niej opowieści. Czasami nużąca, powodująca, że myśli człowieka odpływają w zupełnie innym kierunku... niekoniecznie nawet w rejony zbliżone powieści. Shalev nie próbuje jednak na siłę utrzymać uwagi czytelnika czy też jej przyciągnąć... pozwala krążyć nieskładnie jego myślom... może z nadzieją, że ten wyciągnie z lektury "Rosyjskiego romansu" dla siebie coś więcej? Coś co wplecie w swój los. "Rosyjski romans" to pozycja o życiu i przemijaniu. O zmienności ludzkiego losu. Tytuł myli, odstrasza osoby niezainteresowane powieściami romansowymi... niepotrzebnie, bowiem "Rosyjski romans" ma akurat z romansem chyba najmniej wspólnego. 

Baruch to trzydziestoletni mężczyzna, którego dzieciństwo stanęło pod znakiem wspaniałości dziadka. Dorastał bez rodziców, w jego cieniu... lata później jest dojrzałym, bogatym właścicielem ziemi na której znajduje się cmentarz. Opowiada historię swojego dziadka Mirkima i jego przyjaciół, którzy przybyli z Rosji do Palestyny, aby tam założyć nową społeczność. Historia mająca swój początek na początku lat dwudziestych XX wieku posiada wiele barwnych postaci i wątków fabularnych. Meir Shalev stworzył wielobarwną powieść, która dotyka aspektu wielu emocji... a przede wszystkim pokazuje trud budowania wszystkiego od zera. 

W powieści Shaleva pierwsze skrzypce grają mężczyźni pracujący w pocie czoła i próbujący podporządkować sobie rzeczywistość, odnaleźć się w niej. Jednak także rola kobiet, które pragną zająć w społeczeństwie pozycję mniej ograniczoną, być prawdziwym wsparciem dla wspólnoty nieograniczającym się jedynie do zajmowania się domem i gotowaniem jest ważnym motywem dzieła izraelskiego pisarza. Autor zarzuca czytelnika opowieściami często niezwykłymi, ale równie często niezwykłymi przez swą zwykłość... pokazuje jak wiele wydarzeniom nadaje aspekt emocji bohaterów. "Rosyjski romans" to historia rozbudowującej się społeczności, relacji międzyludzkich i trudów dnia codziennego - losu naznaczonego szczęściem i cierpieniem. 

Sam Baruch, choć opowiada całą historię, a w tym także wydarzenia, w których brał udział... pozostaje postacią raczej dość marginalną. O wiele ważniejszą postacią jest jego dziadek - historia jego życia, szczególnie okres po jego przybyciu do Palestyny. To jednak także historia jego porzuconej miłości, uczuć, które nie miały nigdy znaleźć ujścia. Niełatwych emocji, wyborów sprzecznych z odruchami serca, próby odnalezienia się... Historie ludzi, którzy budowali społeczność od zera - wielobarwny przegląd społeczności, która w ogólnym spojrzeniu nabiera znaczenia alegorycznego, bo takie społeczności są wszędzie - takie postacie, takie problemy.

"Rosyjski romans" to piękna, nieśpieszna opowieść o ludzkim życiu. Izraelska literatura, która uwodzi, choć nie od pierwszej strony. Brak w niej emocjonujących wydarzeń, nagłych zwrotów akcji, dynamiki... Shalev napisał powieść, która jednak mimo wszystko hipnotyzuje swego rodzaju ospałością. Takim przeświadczeniem, że nie ma za czym gonić... wszystko i tak potoczy się swoim ustalonym torem (choć drogą nie zawsze przez nas oczekiwana). Liryczna powieść rzeka - niekiedy nużąca, a jednak na swój sposób zachwycająca historia protoplastów społeczności, alegoryczna i w pewien sposób baśniowa. Narracja zbliżona do luźnej gawędy, bohaterowie z krwi i kości... i obrazy, wiele obrazów przenoszących czytelników do Palestyny.

Moja ocena: 7+/10