(490) To ty jesteś Bobbym Fischerem

Tytuł: To ty jesteś Bobbym Fischerem
Autor: Christer Mjaset
Wydawnictwo Smak Słowa
Stron 208

"Było za późno. 

Teraz już nigdy nie uzyskam przebaczenia za to, co zrobiłem."

Christer Mjaset, "To ty jesteś Bobby Fischer" 

"To ty jesteś Bobbym Fischerem" to powieść nurtująca czytelnika już od pierwszych stron. Bo tak naprawdę... co to za powieść? Kryminał czy powieść obyczajowa? W ogólnym rozrachunku wychodzi, że to krótka powieść obyczajowa z wątkiem kryminalnym, której autorem jest norweski pisarz. Christer Mjaset przedstawił dorastanie na gruncie norweskim i tajemnicę sprzed lat, która rzutuje na życie bohaterów jego powieści. "To ty jesteś Bobbym Fischerem" to bardzo dobra, krótka i satysfakcjonująca, a przy tym wciągająca powieść. 

Głównym bohaterem powieści Mjaseta jest Hakon. Mężczyzna po raz pierwszy od dwudziestu pięciu lat wraca do miastaczka Lillehamer w którym się wychowywał. Ma wziąć udział w pogrzebie przyjaciela sprzed lat. Czterdziestoletni mężczyzna już w pociągu czuje, że podjął złą decyzję. Powinien zostać w domu i tym samym uniknąć okazji do spotkania z dawnymi kolegami. Ich ponowne zetknięcie się staje się pretekstem do przetworzenia jeszcze raz potwornych zdarzeń, które były ich udziałem ponad dwadzieścia lat. Wydarzenia przykre i trudne do zrozumienia nawet po upływie czasu. Nawet po upływie czasu żłobiące tory w psychice człowieka i niepozwalające spokojnie spać. Czytelnik wraz z Hakonem wybiera się w podróż w przeszłość, aby rozwiązać historię wydarzeń, które były udziałem czwórki kolegów i przyjaciółki Hakona... odkryć prawdę. Choćby nie wiem jak brutalną. 

W książce Mjaseta (której tytuł jest swoją drogą inspirowany postacią znanego szachisty Fischera) teraźniejszość przeplata się z przeszłością. Dojrzały, czterdziestoletni Hakon powraca wspomnieniami do okresu dziecięcych wybryków, pierwszych miłości i pierwszych prawdziwych kłopotów. Cały czas towarzyszy mu jednak poczucie winy, a więc nie może spojrzeć na wydarzenia tamtego upalnego lata w sposób obiektywny. Mimo nabranej dojrzałości i pewnej powagi cały czas podchodzi do tego co się wydarzyło bardzo emocjonalnie. Nie potrafi na to spojrzeń w sposób chłodny, obojętny. Zresztą jak czytelnik się przekona – ma to swoje uzasadnienie. 

Christer Masjet stworzył barwnych bohaterów, a co za tym idzie bohaterów z wyraźnie zarysowanymi sylwetkami. Autorowi udało się wytworzyć między nimi atmosferę pełną napięcia poprzez tajemnicę ich łączącą. To dorośli faceci, którzy jednak tak naprawdę w pełni nie uporali się z przeszłością, która była ich udziałem. Powoli dochodzą do odkrycia prawdy wcześniej im nieznanej. Co zastanawiające i odrobinę przytłaczające to fakt jak bardzo nasza przeszłość może na nas oddziaływać. Jak wielki wpływ ma na nasze relacje z ludźmi może mieć to co o nich myśleliśmy jako dzieci... nawet teraz – kiedy jesteśmy już dorośli. Hakon sprzed dwudziestu pięciu lat to nie ten sam Hakon, którym jest dzisiaj, a norweskiemu autorowi udało się to świetnie przedstawić. Hakon wraca mentalnie do przeszłości przez którą nie potrafi ułożyć sobie życia, a czytelnika wyrusza w tą podróż wraz z nim... 

"To ty jesteś Bobbym Fischerem" to książka z wątkiem szachowym w tle, jednak bardzo ubogim, więc nie ma czego się obawiać. Powieść Masjeta mimo, że bardzo krótka jest także bardzo treściwa. Trudne relacje w rodzinie, pierwsze miłości, zbrodnia... nie brak w niej wątków społecznych jak i kryminalnych. To co jednak najbardziej w niej zaskakujące to nie rozwiązanie zagadki, a sposób przedstawienia fabuły. "To ty..." to jakby wycinek z życia Hakona, wycinek będący pogrzebem i okolicznościami mu dotyczącymi. Nie ma znaczenia to gdzie mieszka na co dzień Hakon, czym się zajmuje, znajomi z jego poprzedniego życia. Liczy się to co tu i teraz oraz przeszłość, którą spędził w Lillehamer. To tworzy niesamowitą atmosferę. 

Christer Mjaset stworzył powieść składającą się z zaledwie wycinka życia bohaterów. To dobrze i źle. Dobrze, bo tworzy obraz tego co najważniejsze przez co ta powieść jeszcze bardziej w czytelnika uderza. Źle, ponieważ kontynuacja ich losów byłaby ciekawym doświadczeniem. Zdaję sobie jednak doskonale sprawę z tego, że to co najważniejsze zostało już powiedziane. Prozę norweskiego pisarza charakteryzuje brak rozwlekłości, uderzanie w sedno sprawy, genialne stopniowanie napięć i atmosfera tajemnicy. Autor posługuje się lekkim językiem tworząc jednak przy tym intrygującą treść, zarysowując klimat panujący w Norwegii i tworząc zarys norweskiego społeczeństwa. "To ty jesteś Bobbym Fischerem" to bardzo dobry, wciągający utwór na jedno popołudnie pokazujący, że pogodzenie się z przeszłością bardzo często pozwala nam ruszyć naprzód. Mjaset stworzył powieść nietuzinkową, która ujmuje swoją treścią i takim skupieniem autora nierozpraszanym przez bijatyki, morderstwa. Norweski autor pięknie oddaje dorosłość i okres dzieciństwa. Przez konfrontację tych dwóch okresów w życiu człowieka połączonych przez przeszłość powstał utwór godny uwagi. "To ty jesteś Bobbym Fischerem" to powieść ciekawa, poprawna... pozostaje jednak pewien niedosyt, bowiem Mjaseta stać na jeszcze więcej. Jestem o tym przekonana. 

Moja ocena: 8-/10 Rewelacyjna z minusem!